Korunmuş Yazım Farkları

Nimet, Sunnet, Rahmet

Bu üç kelimenin anlamına değil yazılışına bakalım. Üç kelimenin de son sesi olan T, köküne ait değil. Müennes te'si, çoğu zaman çift noktalı he ile yazlıyor. Bazan ama normal te'ye dönüşüyor. Nimet kelimesi ile başlayalım:

uzkurû ni'me  ve  bini'me

Yukarıda ni'metallah tamlamasının iki farklı yazılışı görülüyor, şeklin altında ise bini'metillah. Özellikle aşağıdaki Nahl suresi örneği önemli, çünkü ardarda iki ayette bir öyle bir böyle yazılmış fark ve aynen korunmuş.

Sunnet kelimesi için de benzeri bir tablomuz var:

lisunneti  ve  sunnetul-evvelin

Üstte lisunnetillah tamlamasının iki farklı yazılışı görülüyor, şeklin altında ise özne halinde sunnetul-evvelîn. "Neden böyle yazılır, ne anlamı var?" sorularına hiç girmeden, korunmuş ilginç ayrıntılar olarak kaydediyoruz. Rahmet kelimesi için de benzeri farklar var, ama bu kelime çok sayıda geçtiği için örneklere dahil edilmedi.

Sin mi Sad mı?

Kökünde sin harfinden sonra kalın tâ gelen iki kelimenin imlasında sin sad'a dönüşebiliyor. Birinde harfin okunuşu değişmezken diğerinde ses kalınlaşıyor:

besta  ve  musaytir

İlk kelimenin kökü bâ-sin-tâ: Biri hariç bütün türevlerinde (yebsutu, bâsit, mebsûta) sin harfi ve sesi değişmiyor. Söz konusu besta kelimesi iki kere geçiyor, ses olarak ikisi de sin, ama yazıda biri sad'a dönüşüyor.

Diğer kelimenin kökü sin-tâ-râ: Biri hariç bütün türevlerinde (esâtir, yesturu, mestûr) sin harfi ve sesi değişmiyor. Söz konusu musaytir kelimesi iki kere geçiyor, hem ses hem yazı olarak ikisi de sad'a dönüşüyor. Korunmuşluğun ayrıntıları beklenmedik bir karmaşıklık gösteriyor.