subhâneke

Namazın başlangıç kelimesi üstünde hiç düşündünüz mü? Ellerimizi kaldırıp Allâhu ekber dedikten sonra dudağımızdan ilk çıkan kelimenin anlamı ne? En iyisi Yüce Kitâbımızda arayalım:

Rehber yazılımının 2022'deki gelişmiş hali

Bu kelime 9 yerde ve çok farklı bağlamlarda kullanılmış. Hepsinin ortak yönü, kendi eksiklerini ve kusurlarını kabul ederek, Yaratan'ın kusursuz olduğunu dile getirmek...

[Ekim 2023 -- Caddebostan Mihrimah Sultan Camisinin imamı Dr Hüseyin Saraç güzel bir yorum yaptı: "Meleklerin (ve diğerlerinin) bu sözü, Allah'ı yücelterek özür dilemektir." Böyle bakınca, neden namazda estağfirullah değil subhâneke dediğimiz iyice anlaşılıyor: Kendi kusurumuzu arkaya iterek Allah'ın noksanlardan uzak olduğunu ön plana çıkartıyoruz.]

Söz konusu ayetleri zamana göre sıralayınca ilginç bir tablo ortaya çıktı:

• Biri, ilk insan yaratılırken meleklerin sözü: 
  Senin bize bildirdiğinden başka ne bilebiliriz?
• Üçü geçmişteki peygamberlerle ilgili (Hz Yunus; Hz Musâ; İfk olayı), hatasını kabul ederek özür beyanı... 
• Biri şimdiki zaman, özlü insanların (ulul-elbâb) tefekkür duası: "Rabbimiz, bunu boşuna yaratmadın, subhâneke, bizi ateşin azabından koru." Hepimizi yakından ilgilendiriyor, çünkü hikmetini anlamadığımız olaylarda zorlanırız, bir an için "Allah neden buna izin veriyor" düşüncesi akla gelir. Zor zamanların ilacıdır bu dua!
• Üçü henüz söylenmedi, Hesap Gününde göreceğiz: Hz İsâ, melekler, sahte tanrılar, hepsi de kendilerine yakıştırılan "tanrı" sıfatını bu kelime ile reddedecek.
• Biri de Cennet'e girenlerin sözü, her namazda söylediğimiz cümle:
  "Oradaki duaları: subhânekallâhumme..."
  
  

---

Yazılım ve ilk video (2020)

Bu tabloyu önümüze koyan yazılım FSMV Üniversitesinde, Abdurrahman Rajab'in Kuran Rehberi isimli çalışması, sayfanın linki burada kullanıma hazır.

Rehber yazılımının 2020'deki hali